EmekGüncel

DİSK AR; “Türkiye gelir eşitsizliğinde Avrupa birincisi!”

DİSK-AR’ın hazırladığı rapora göre, en zengin yüzde 10’luk grubun ortalama geliri en yoksul yüzde 10’luk grubun gelirinin 15 katı olan Türkiye, gelir adaletsizliğinde Avrupa lideri

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı DİSK-AR, Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2019 yılının gelir ve yaşam koşullarını ortaya koyduğu araştırmasına dayanarak bir rapor hazırladı.

Raporda, Türkiye’nin Kovid-19 salgını koşullarına tam bir gelir uçurumuyla girildiği ve pandeminin etkisinin görüldüğü sonuçların ise çok daha çarpıcı olacağı belirtildi. Raporda Türkiye’de hem sınıflar arasında hem de cinsiyete göre eşitsizlik artıyor.

En zengin yüzde 10’luk grup ile en yoksul yüzde 10’luk grup arasındaki uçurum açılmaya devam ediyor. Gelir eşitsizliği ölçüm yöntemlerinden biri olan Gini katsayısı artış gösterirken son bir yılda 0.395’ten 0.410’a ulaşarak 2010 yılından beri en yüksek düzeyi gördü.

Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayımlanan verilere göre AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türkiye en yüksek Gini katsayısına sahip ülke. AB-27 üye ülke ortalamasında Gini katsayısı 0.302 düzeyinde. Slovakya (0.228), Slovenya (0.239) ve Çekya (0.240) AB ülkeleri içerisinde gelir dağılımının en iyi olduğu üç ülkeyi oluşturuyor. Türkiye (0.410), Bulgaristan (0.408) ve Litvanya (0.354) ise gelir eşitsizliğinin en fazla olduğu üç ülke. Gelir dağılımı eşitsizliği konusunda Türkiye’den sonra en yüksek düzey Bulgaristan’da. Türkiye’de hane halkı fertlerinin esas işteki durumlarına göre gelirlerine bakıldığında ise işveren gelirlerinin çok daha hızlı arttığı görülüyor. İşverenlerin ortalama hane halkı fert geliri 2010 ve 2019 yılları arasında yüzde 375 artışla 33 bin 465 TL’den 125.698 TL’ye yükseldi.

Rapora göre 2010 yılında kadınların geliri, ortalama fert gelirinden yüzde 19.8 daha azdı, erkeklerinki ise yüzde 31.2 daha fazlaydı. 2019 yılına gelindiğinde erkeklerin ortalama geliri, ortalama gelirin yüzde 27.4’ü oranında üzerindeyken, kadınlarınki ortalamanın yüzde 16.9 altında kaldı. İşteki duruma göre erkek ve kadınların fert gelirleri arasındaki fark çok daha çarpıcı. 2019 yılında kendi hesabına çalışan erkekler, kadınlardan yüzde 64 oranında fazla gelir elde ettiler. Ücretli kadın ve erkekler arasındaki gelir uçurumu açılma eğilimine devam ediyor. 2010 yılında ücretli erkeklerin ortalama geliri kadınlarınkinden yüzde 14 fazla iken 2019 yılında yüzde 18’e yükseldi.

Fert gelirinin yüzde 70’i esas alındığında yoksul sayısının 23 milyon 704 bin ve yoksulluk oranının ise yüzde 29 olduğu görüldü. Böylece 2018’de 23 milyon 24 bin olan yoksul sayısı bir yılda yaklaşık 700 bin kişi artmış oldu. DİSK-AR raporunun sonuç bölümünde, 2020 yılı gelir bölüşümü ve yoksulluk göstergelerinin daha da olumsuz olmasının beklendiği belirtilirken, beyana dayalı olarak saptanan gelirlerde işverenlerin gelir beyannamelerinin doğruyu yansıtmadığı vurgulandı. Buna karşın tevkifat yoluyla vergilendirilen işçilerin gelir beyanlarının ise gerçeği yansıttığı belirlenirken, gerçek anlamda uçurumun çok daha yüksek düzeyde olduğuna dikkat çekildi.

Daha fazla göster

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu